بزرگنمایی:

ایران مراسم نیوز: سال‌هاست که اکثر اهالی فرهنگ و هنر می‌گویند که این نمایشگاه کتاب، فروشگاه است و ناشران هم گلایه‌های خود را دارند. با یکی از ناشران در این خصوص هم‌صحبت شدیم.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری-تحلیلی ایران مراسم نیوز، «گران شدن کاغذ قطعاً بر روی ناشران و فعالیت‌هایشان تأثیرگذار بوده و حتماً ناشران با مشکل روبه‌رو شده‌اند، اما به نظر من در نمایشگاه کتاب پیش رو کمتر اثر می‌گذارد، زیرا فاصله ایجاد بحران در چاپ کتاب و نمایشگاه کتاب کم است، اما بیشتر این فشار در سال 99 خواهد بود.» این‌ها را قادر آشنا، مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران گفته است.
کاهش هزینه‌ها
با همه این‌ها اما حتماً قیمت کتاب‌ها در نمایشگاه سی و دوم افزایش خواهد یافت و تأثیراتش را باید منتظر ماند و دید. کاهش هزینه‌های برگزاری نمایشگاه از اهدافی بوده که همیشه مطرح می‌شده، اما به‌طور مطلوب تحقق پیدا نمی‌کرده است. آشنا این وعده را داده است:« 17 میلیارد و 900 میلیون تومان هزینه اجرایی نمایشگاه سی و یکم بود. ما امسال در هیئت امنا تصویب کردیم تا با وجود افزایش قیمت‌ها، با 15 میلیارد تومان، نمایشگاه را اداره کنیم. عزم‌مان جزم است تا از 15 میلیارد تومان یک‌ قران بیشتر نشود. در واقع تلاش داریم با وجود افزایش قیمت‌ها، دو میلیارد و 900 میلیون تومان کاهش داشته باشیم.» منتظر می‌مانیم تا بدانیم این اتفاق خواهد افتاد یا خیر و اگر می‌افتد، چه تأثیری بر کیفیت نمایشگاه کتاب خواهد داشت.
نسبت مصلی با نمایشگاه؟
فریاد ناصری، مدیر نشر حکمت کلمه درباره مکان برگزاری نمایشگاه می‌گوید:«طی این چند سال اخیر آنچه به‌عنوان ناظر بیرونی از برگزاری نمایشگاه کتاب دیده‌ام، معنایی جز این نمی‌توانسته داشته باشد که نیرو یا همتی یا عقل جمعی‌ای در پی به نتیجه‌رساندن سامان‌مند نمایشگاه کتاب وجود ندارد. جابه‌جاشدن نمایشگاه از محل نمایشگاه‌های دائمی تهران خود حکایت‌ها و نقدهای فراوان به‌جا و نابه‌جایی را رقم زد. یکی مثلاً اینکه مصلی چه نسبتی می‌تواند با نمایشگاه داشته باشد؟ این حرف را کاملاً به لحاظ طراحی فضا بخوانید. دیگر بدیهیات در این حد برای همه باید روشن باشد که هر فضایی برای امری طرح‌ریزی می‌شود. بنابراین طراحی مصلی مسلماً نسبتی با طرحی برای نمایشگاه آن هم نمایشگاه کتاب نمی‌تواند داشته باشد تا این‌که خبرها رسید که خبری در راه است.»
شهرآفتاب چه شد؟
ناصری درخصوص ساخت شهرآفتاب برای برگزاری نمایشگاه ادامه می‌دهد:« مشعوف و خرسند شدیم که کتاب و اهل کتابِ فضای شهری تهران، دیگر صاحب نمایشگاهی درخور و مناسب شأن خودش می‌شود. نباید از حق گذشت که شهر آفتاب بسیار بیشتر از مصلی، نمایشگاه است، اما دو نکته را نباید فراموش کرد که این‌ها پیش از هر نوع تصمیم‌گیری کلان باید درباره‌شان فکر می‌شد: یکی زیرساخت‌های حمل و نقل و آمد و شد. نمایشگاه چه در محل دائمی نمایشگاه‌های تهران و چه در مصلی اگر برگزار شود در آن ده روز برگزاری نمایشگاه کتاب میزان و حجم آمد و شدی که بر شهر تحمیل می‌شود بسیار بیشتر از میزان آمد و شد همیشگی و البته سنگین این شهر است. بنابراین بودن نمایشگاه در قلب شهر اگرچه امکان بازدیدش را می‌افزاید، اما مشاهده صحنه‌های شلوغ در خیابان‌های اطراف و سالن‌های مترو نشان‌گر این موضوع می‌توانند باشند که سختی‌ها و امور فکرنشده‌ای هنوز درکارند.»
ناصری ادامه می‌دهد: «اما شهر آفتاب با اینکه فضایی بسیار مناسب برای نمایشگاه دارد، به‌جز زیرساخت‌های آمد و شد و حمل و نقل از چیز دیگری نیز رنج می‌برد و آن آماده نبودن تمامی امکاناتش برای بهره‌برداری است. از آمد و شد بگذریم و فکر کنیم به هر ترفندی که بوده رسیده‌ایم به نمایشگاه؛ کتاب‌ها را آورده‌ایم. همیشه تا یکی دو روز بعد از تمام غرفه، روشن و دقیق جانمایی نشده‌اند. برچسب و نام نشرها چند روز بعد بر سردر غرفه‌ها می‌نشیند و این نشانه‌ای درست از این است که جانمایی‌ها نهایی نشده‌اند.»
چرخی‌ها و کارت‌خوان‌ها
این ناشر درباره مشکلات دیگر نمایشگاه کتاب می‌گوید: «چرخی‌هایی که برای حمل و نقل کتاب وارد محوطه و سالن می‌شوند بی‌نظم و پر آشوبند و همیشه دردسری برای ناشران داشته‌اند، از مطالبه‌ هزینه‌های هنگفت تا آموزش‌نادیده‌گی‌شان برای حمل کتاب. بارها دیده‌ام که کتاب‌ها را ریخته‌اند و داد ناشران را درآورده‌اند.
از همه مهم‌تر، کارت‌خوان‌ها هستند. همیشه در روزهای شلوغ کارت‌خوان‌ها به نخواندن می‌افتند و خریداران و غرفه داران به دردسر و زحمت که حالا چه کنیم؟ آقا دوباره بکش! در غرفه‌ همسایه بکش!»
این صحبت‌های ناصری در حالی است که آشنا درباره این مشکل گفته است:«البته کتاب‌فروشان از دو ماه قبل از برگزاری نمایشگاه تا دو ماه بعد از نمایشگاه آسیب می‌بینند. به دستور دکتر صالحی، در ایام نمایشگاه‌ها دستگاه‌های پُزی که به نمایشگاه اختصاص دارد به کتاب‌فروشی‌ها نیز اختصاص داده می‌شود، دو هفته بعد از برچیده شدن نمایشگاه نیز دستگاه‌های پُز در کتاب‌فروشی‌ها فعال هستند و کسانی که موفق نشوند بن‌کارت‌های خود را استفاده کنند، می‌توانند از کتاب‌فروشی‌ها خرید کنند»
ناصری در پایان می‌گوید:« هزار نکته‌ دیگر که در کنار هم سبب این شده‌اند که بعد از برگزاری هر نمایشگاهی دلخوری‌های زیادی را شاهد باشیم و این‌ها همه از آنجا آب می‌خورد که کتاب و سرنوشتش در این روزها چندان مهم نیستند تا نمایشگاهش هم مهم باشد. همین که هست و نمایشگاه هم دارد باید شکرگزار بود.
اگر کتاب و کتاب‌خوان و کتاب‌خوانی نه در حد شعار، بلکه به‌واقع مهم بودند رنگ رخساره‌ اجرایی نمایشگاه کتاب آن را نشان می‌داد. بنابراین حالا که ناشران نه چون صنعتگران بزرگ کشور زور و توانی دارند و نه چون دیگر رسته‌ها و دسته‌ها سامانی، پس در شلوغی‌های تهران از این سر به آن سر پاس داده می‌شوند بی‌آنکه پاس داشته شوند و این خود حکایت پاسداشت کتاب است در روزگار ما.»
مشکلات نمایشگاه کتاب را تقریباً همه اهالی فرهنگ و مدیران می‌دانند. نکته مهم اما اراده تغییر یا اصلاح شرایط فعلی است. صبر می‌کنیم تا تغییرات نمایشگاه اردیبهشت را مشاهده کنیم./ایرنا