نگاهی به آنچه در نشست «رمز ارزها و بلاک‌چین؛ از فناوری تا رگولاتوری» گذشت - بخش دوم
بزرگنمایی:
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری-تحلیلی ایران مراسم نیوز، به نقل از ستاد خبری ITE، این رویداد، به عنوان یکی از شش نشست جانبی در جشنواره‌‌های استارتاپی نمایشگاه تراکنش ایران، روز پنجشنبه 30 آبان ماه، در سالن پردیس نمایشگاه گفت‌وگو، برگزار شد.
سعید خوشبخت مدیرعامل شرکت آریاتک، دبیر علمی نشست رمزارزها و بلاک‌چین بود. حسین غریب مدیرعامل شرکت سیتکس، حسین یعقوبی مدیرگروه بلاک‌چین در شرکت خدمات انفورماتیک و سیده مهکامه شریف‌زاد مدیرعامل صرافی پارس بیت و مدیر انجمن رمز ارز ایران نیز به عنوان سخنران در این رویداد، حضور داشتند.
در ادامه، بخش دوم، از گزارش کامل نشست «رمز ارزها و بلاک‌چین؛ از فناوری تا رگولاتوری» را می‌خوانید.
***
- سعید خوشبخت دبیر علمی سمینار: بانک‌های مرکزی برخی از کشورها، بحث‌هایی را در مورد رمز ارز ملی مطرح کرده‌اند از جمله ونزوئلا، کانادا، آمریکا و امارات. اما در ایران این موضوع داستان جالبی دارد. حتی برخی آن را جایگزین بیت‌کوین می‌دانند و ایده‌های مختلفی را برای کاربردهای آن مطرح می‌کنند. واقعا هدف از این پروژه چیست؛ انجام تراکنش، به ویژه برای پرداخت‌های خرد یا دور زدن تحریم‌ها؟ آقای یعقوبی در خدمت شما هستیم.
- حسین یعقوبی مدیرگروه بلاک‌چین در شرکت خدمات انفورماتیک: اصطلاح رمز ارز ملی به صورت کلی در ایران به صورت اشتباه مطرح شد. این مفهوم، شنونده را به یاد مفاهیمی چون اینترنت یا جستجوگر ملی می‌اندازد. رمز ارز ملی در دنیا نیز، اصطلاح چندان مطرحی نیست. آنچه نهاد رگولاتوری و شرکت خدمات انفورماتیک روی آن تاکید دارند، رمز ارز بانک مرکزی است. این مفهوم در دنیا پذیرفته شده و رایج است. اکنون بیش از 40 کشور به این موضوع وارد شده‌اند. در سال 2017، صندوق بین‌المللی پول در گزارشی به بانک‌های مرکزی توصیه کرد که انتشار رمز ارز را مورد توجه قرار دهند؛ در واقع همان پولی را که این نهاد در هر کشوری منتشر می‌کند، روی بستر بلاک‌چین عرضه شود. بانک‌های مرکزی می‌خواهند این موضوع را بررسی کنند که آیا می‌توان از فواید رمز ارز و ویژگی‌های ذاتی این فناوری، برای افزایش کارایی پول ملی استفاده کرد. رمز ارز این قابلیت را دارد که بدون هیچ نهاد واسطی منتقل شود، بنابراین بانک‌های مرکزی به خودی خود نمی‌توانند موافق پدیده‌ای مانند بیت‌کوین باشند. اما شاید بتوانند از برخی ویژگی‌های این فناوری بهره بگیرند.
از جمله دغدغه‌های همیشگی بانک‌های مرکزی این بوده است که جریان‌های نقدینگی را تا پایین‌ترین سطوح، ردیابی و بر آنها نظارت کنند. ظهور بلاک‌چین این پرسش را برای آنها ایجاد کرده است که آیا می‌توانند ارز ملی خود را به‌گونه‌ای روی این بستر منتشر کنند که چنین کاری امکان‌پذیر باشد؟ در ابتدا پاسخ قطعی برای این پرسش وجود نداشت؛ به همین دلیل صندوق بین‌المللی پول به بانک‌های مرکزی توصیه کرد که وارد حوزه رمز ارز شوند.
بانک مرکزی ایران نیز به واسطه شرکت خدمات انفورمانیک این پروژه را بر بستر شبکه بلاک‌چینی خود کلید زد و نوعی توکن پایه‌ریال را منتشر کرد. البته حواشی و سوءتفاهم‌هایی در این زمینه ایجاد شده است. به هیچ عنوان بانک مرکزی قصد ندرد با انتشار رمز ارز، تحریم‌ها را دور بزند؛ در واقع محدوده کارایی آن داخل کشور تعریف شده است و قرار نیست به صرافی‌های خارجی عرضه شود. به طور کلی دور زدن تحریم با استفاده از رمز ارز بانک مرکزی به شوخی می‌ماند. تجربه شکست خورده ونزوئلا و رمز ارز پترو، مثال خوبی است که به عنوان عبرت می‌توان به آن استناد کرد. از سوی دیگر، هر ویژگی‌ای که دولت بخواهد از آن برای دور زدن تحریم استفاده کند، بیت‌کوین دارد.
شرکت خدمات انفورمانیک، پروژه خود را با نیت فناورانه آغاز کرد. اکنون برای بانک مرکزی این ابهام ایجاد شده است که با توجه به گستردگی نظام پرداخت در ایران، ظریب نفود بالای صد در صد کارت بانکی و وجود خدمات پرداخت آنی در کشور، عرضه گسترده رمز ارز این نهاد برای تراکنش‌های خرد، چه توجیهی می‌تواند داشته باشد. اگر زمانی مزایای آن برای بانک مرکزی محرز شود، پروژه توسعه می‌یابد. اکنون کاربردی که مدنظر قرار دارد و باید آزمایش شود، بهره‌گیری از رمز ارز بانک مرکزی، برای تسویه‌های بین بانکی است.
- خوشبخت: اکنون فعالان حوزه رمز ارز با چند چالش مواجه هستند؛ یکی از آنها تعدد دستگاه‌های متولی است. از سوی دیگر ناپختگی شدیدی در این اکوسیستم وجود دارد که همراه با ادبیات ضعیف برخی از بازیگران، کار را برای خود آنها مشکل کرده است. با توجه به شرایط واقعی حاکم بر این حوزه و واقعیت‌های سیاسی و اقتصای موجود، چه اقداماتی را می‌توان انجام داد که خروجی ملموسی برای فعالان اکوسیستم بلاک‌چین و رمز ارز داشته باشد؟ آقای غریب در خدمت شما هستیم.
- حسین غریب مدیرعامل شرکت سیتکس: در دنیا شرایط به گونه‌ای که است که کسب و کارها و پدیده‌های بزرگ، از دل فعالیت‌های دانشجویی و استارتاپی در می‌آیند. اما در ایران، همه به دنبال کسب حمایت‌های دولتی و حاکمیتی هستند. بخش خصوصی همین امروز باید قدم به عرضه اجرایی بگذارد. متاسفانه در یک سال اخیر، مظلوم‌نمایی در این عرصه رواج یافته است. فعالان حوزه بلاک‌چین و رمز ارز، باید راهکارهای عملی برای چالش‌های کشور ارائه کنند و در ادامه با انجام لابی‌های موثر، توانایی اکوسیستم را به نمایش بگذارند. نهادهای دولتی و حاکمیتی از یک سو و بخش خصوصی از سوی دیگر، هر یک باید سهم خود را در ارتقا این فناوری در کشور ایفا کنند. شرکت‌ها نباید منتظر حمایت‌های بانک مرکزی بنشینند و انتظار داشته باشند این نهاد، شرایط را برای فعالیت آنها به طور کامل فراهم کند. اکنون مجموعه‌های اندکی در کشور محصولات ویژه‌ای را در حوزه بلاک‌چین ارائه کرده‌اند. اگر راهکارها، محصولات و خدمات متعددی در این بستر ارائه شوند، تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران کشور به اهمیت موضوع پی می‌برند. نمونه‌هایی از موفقیت چنین فرایندی در کشور وجود دارد. برای مثال اسنپ با وجود همه مقاومت‌ها کار خود را پیش برد و رگولاتور را مجبور به پذیرش وجود تاکسی‌های اینترنتی کرد.
اگر شرکت‌های خصوصی، محصول و دستاوردی برای ارائه نداشته باشند، نهادهای رگولاتوری نیز در امر قانون‌گذاری، سر در گم باقی می‌مانند. اکنون عملکرد اکوسیستم بلاک‌چین کشور به گونه‌ای است که تصمیم‌گیران را به مقاومت وادار می‌کند و چاره آن نیز در دست خود بازیگران این حوزه است.
از سوی دیگر جای تشکلی مانند اتحادیه، که بتواند واسطه ارتباط میان فعالان بلاک‌چین و دستگاه‌های دولتی باشد خالی است.
- خوشبخت: شرکت‌های خصوصی برای فعالیت‌های بلاک‌چینی نیاز به سرمایه دارند. به ویژه اینکه این حوزه هنوز به درآمدزایی نرسیده است. از جمله بازیگران مهمی که می‌توانند در گسترش یک فناوری و همچنین برقراری روابط با نهادهای مرتبط و رگولاتورها موثر باشند، شتاب‌دهنده‌ها هستند. اکنون عملکرد مراکز شتاب‌دهنده در این حوزه چگونه است و آیا نقش سازنده‌ای داشته‌اند؟ خانم شریف‌زاد در خدمت شما هستیم.
- سیده مهکامه شریف‌زاد مدیر انجمن رمز ارز ایران: امروز شرایط به گونه‌ای است که اگر شرکتی ایده‌ای در حوزه بلاک‌چین داشته باشد و بخواهد آن را عملی کند، آخرین گزینه‌ای که به آن فکر می‌کند کمک گرفتن از شتاب‌دهنده‌ها است. در دنیا اینگونه است که افراد ایده‌های خود را با بهره‌گیری از انواع نمودارها و ارزش‌ها برای شتاب‌دهنده‌ها توضیح می‌دهند. اگر آنها تمایل به سرمایه‌گذاری در پروژه‌ای را داشتند نهایت سهمی که طلب می‌کنند 15 تا 20 درصد است. در ایران، تیمی که ایده و تخصص دارد و به دنبال جذب سرمایه است، باید مدت‌ها برای اثبات خود به شتاب‌دهنده‌ها تلاش کند؛ در حالی که این مراکز باید بدانند چه انتظاری از استارتاپ‌ها دارند. هر شتاب‌دهنده باید با شاخص‌های دقیقی، ایده‌ها را بررسی کند و سرمایه لازم را در اختیار آنهایی که واجد شرایط تشخیص می‌دهد، بگذارد. این فرایند نباید به حدی طولانی شود که صاحبان ایده فشار زیادی را تحمل کنند. دارایی استارتاپ‌ها تخصص است و شتاب‌دهنده‌ها سرمایه را در اختیار دارند. این دو باید در کنار هم قرار بگیرند. متاسفانه چه در بحث قانون‌گذاری و چه در مورد سرمایه‌گذاری، این چالش وجود دارد که دو طرف ذی‌نفع، در مقابل هم می‌نشینند. درخواست من این است که شتاب‌دهنده‌ها با عملکرد خود، استارتاپ‌ها و ایده‌ها را به سمت زوال سوق ندهند. البته همه ایده‌ها از قابلیت سرمایه‌گذاری برخوردار نیستند. شتاب‌دهنده‌ها می‌توانند برای ارزیابی طرح‌ها از کارشناسان فناوری بلاک‌چین و رمز ارز کمک بگیرند. نگاه‌های غیرتخصصی به موضوع در این مراکز پذیرفته نیست چرا که آنها خود، مسئولیت بررسی ویژگی‌های فنی ایده‌ها را برعهده دارند. زمانی طرح‌ها و ایده‌ها در کشور به نتیجه می‌رسند که سرمایه‌‌گذاری‌ها در پروژه‌های مناسب و کارآمدی انجام شوند.
ادامه دارد ...
تنظیم گزارش: سارا اسلامی