بزرگنمایی:

ایران مراسم نیوز: قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در دومین روز از همایش چشم انداز فولاد با تشریح اهمیت حوزه صادرات غیرنفتی در شرایط کنونی اقتصاد ایران، گفت: امروز به دلیل سیاست‌های تجاری و ارزی که در کشور رخ داده و محدودیت‌های بین‌المللی که پیش روی اقتصاد ایران قرار گرفته است، ارز اختلاف قیمت قابل توجهی با ریال پیدا کرده و خیل عظیمی از کالاهای تولیدی کشور، ارزش صادراتی پیدا کرده‌اند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری-تحلیلی ایران مراسم نیوز، حسین مدرس خیابانی  افزود: در سنوات گذشته از 8000 ردیف تعرفه کتابچه مقررات، تنها کالاهای 3500 ردیف تعرفه‌ای صادر می‌شده است؛ اما اکنون این تعداد به بیش از 4200 ردیف تعرفه‌ای افزایش پیدا کرده است؛ پس خیل عظیمی از کالاهای تولیدی، ارزش صادراتی یافته‌اند؛ این در شرایطی است که صادرات از جهات مختلف برای کشور ارزش دارد؛ به نحوی که صادرات غیرنفتی کشور، جای صادرات نفت را گرفته و بخش عمده‌ای از امورات کشور از محل ارز حاصل صادرات کالا و خدمات ایرانی تامین می‌شود.

قائم مقام وزیر صنعت، معدن و تجارت در امور بازرگانی گفت: مسیر صادرات امروز استفاده از ظرفیت خالی تولید است که بخشی از هزینه‌های ثابت بنگاههای تولیدی را پوشش داده و به صورت مستقیم به کاهش قیمت تمام‌شده کالاها در داخل کشور هم منجر خواهد شد؛ این در شرایطی است که صادرات در راستای تنظیم بازار و تولید است؛ چراکه به نفع مشتریان داخلی نیز هست؛ از سوی دیگر باید به این نکته توجه داشت که امروز مهمترین معضل کشور موضوع اشتغال است؛ چراکه سرمایه‌گذاری‌هایی که باید منجر به رشد اشتغال شود، تحقق نیافته است.

وی با بیان اینکه مسیر صادرات می‌تواند، یک راه برای حفظ اشتغال پایدار کشور باشد، گفت: بر اساس آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت که به اتکای داده‌های تولیدکنندگان تهیه شده است، با رونق صادراتی که ظرف یکسال و نیم گذشته در کشور صورت گرفته، بیش از 40 هزار نفر در صنایع مختلف که به دلیل مشکلات اقتصادی تعدیل شده بودند، به کار بازگشته و 100 هزار نیروی جدید نیز مشغول به کار شده‌اند که این نقطه امیدوارکننده‌ای برای اثرگذاری صادرات بر تولید و اشتغال است.

این مقام مسئول در وزارت صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: در گذشته برخی نگاهها بر این بود که تجهیزات و چرثقیل‌هایی که در بنادر کشور مشغول به کار هستند، برای جابجایی و تخلیه کالاهای وارداتی به کار گرفته می‌شود؛ در حالیکه اکنون این روند برعکس شده و روند صادرات غیرنفتی از بنادر از رونق خوبی برخوردار شده است. این در حالی است که این اتفاق اکنون رخ نمی دهد و باند صادرات از سوی دولت، یک مسیر سبز است؛ در حالیکه در باند مقابل، واردات به کندی صورت می‌گیرد و واردات بالغ بر 1600 قلم کالا به کشور ممنوع شده است.

وی افزود: تراز تجاری کشور 100 میلیون دلار مثبت است و بنابراین با عدد و رقم می‌توان اثبات کرد که نگاه کشور به تجارت خارجی، وزنه سنگین‌تری را به تسهیل صادرات داده و در بخش واردات، ممنوعیت‌هایی ایجاد شده تا از تولید داخلی نیز حمایت کرده و شرایط ارزبری را کاهش دهد؛ این در حالی است که بر اساس آمار و ارقام رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران، در نه ماهه ابتدای سال جاری بالغ بر 32 میلیارد دلار صادرات از کشور صورت گرفته که در مقابل، رقم واردات 31 میلیارد و 900 میلیون دلار است.

به گفته مدرس خیابانی، کشور نگاه وارداتی ندارد؛ چراکه اگر این طور بود ممنوعیت 1600 قلم کالا حتما از سوی دولت انجام نمی‌شد؛ به خصوص اینکه طیف وسیعی از کالاها از پوشاک و لوازم خانگی و اقلام خوراکی گرفته تا لوازم ورزشی که مشابه تولید داخلی دارند، اکنون با ممنوعیت واردات مواجه هستند. در این میان پرچمی هم برافراشته شده است که ساخت داخلی در کشور رونق یابد و در وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با قوت و قدرت برافراشته نگاه داشته شده است. بر این اساس بالغ بر یک میلیارد دلار قرارداد ساخت داخلی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت میان تولیدکنندگان این کالاها با متقاضیان منعقد شده است که در طیف‌های مختلفی از صنایع نظیر پتروشیمی و فولاد و صنعت خودروسازی متمرکز شده است.

وی با اشاره به اینکه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، در تلاش است که بخشی از تجهیزات و ادوات مورد نیاز پروژه‌های خود را از داخل کشور تهیه نماید، گفت: دولت به شدت مراقب است که واردات غیرضرور و بی‌رویه و یا حتی دارای مشابه تولید داخلی صورت نگیرد، این در حالی است که سیاست دولت در حوزه صادرات، توسعه و نگاه افزایشی است و در بخش واردات نیز، در برخی موارد به گونه ای است که مدیریت واردات و یا بهتر بگوییم کنترل واردات صورت گیرد.

به گفته مدرس خیابانی، بخشی از مدیریت و کنترل واردات، به دلیل مدیریت منابع ارزی کشور است و این در حالی است که بالاترین مقامات کشور آرزو داشته‌اند که روزی درب چاههای نفت بسته شود و کشور با ارز غیرنفتی اداره شود. این توفیق اجباری است که در سایه تحریم نفت، دریچه های درآمدهای نفتی را نیمه بسته نگاه داریم.

وی اظهار داشت: امروز همه ارکان دولت به دنبال صادرات غیرنفتی هستند و بر این اساس، وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز کارگروه توسعه صادرات را با اختیارات ویژه از سوی معاون اول رئیس جمهور راه‌اندازی خواهد کرد که اکنون، پیش جلسات آن با حضور پررنگ صادرکنندگان و تشکل های صادراتی در حال برگزاری است و سازمان توسعه تجارت نیز پای کار آمده است؛ ضمن اینکه با اتاق بازرگانی و کنفدراسیون صادرات نیز همراه هستیم تا بتوانیم در بخش‌های مختلف، موانع و مشکلات را از پیش روی صادرکنندگان برداریم؛ این در حالی است که در حوزه اعزام نمایندگان تام‌الاختیار تجاری در بازارهای هدف صادراتی نیز برنامه‌ریزی منسجمی صورت گرفته تا با همکاری اتاق‌ بازرگانی ایران و اتاق‌های بازرگانی مشترک، این افراد خبره در بازارهای هدف مستقر شده و به صادرکنندگان خدمات رسانی نمایند.

این مقام مسئول در وزارت صنعت، معدن و تجارت خاطرنشان کرد: دیپلماسی تجاری با حضور نمایندگان تام الاختیار تجاری در وزارت صنعت، معدن و تجارت تقویت خواهد شد و صندوق ضمانت صادرات ایران نیز با تحقق افزایش سرمایه خود، از صادرات خدمات فنی و مهندسی پشتیبانی خواهد کرد.

وی افزود: تمامی ارکان دولت به دنبال این هستند که اتفاق خوبی در صادرات رخ دهد؛ اما باید از این نکته نیز مراقبت کنیم که در شرایط خاصی این اهداف را پیگیری می‌نماییم؛ به نحوی که اکنون بی‌رحمانه ترین و شدیدترین تحریم‌هایی که می‌توانسته در مورد کشوری اعمال شود، هم اکنون پیش روی اقتصاد ایران قرار گرفته است و وقتی می گوییم جنگ اقتصادی، به این معنا است که شدیدترین جنگ اقتصادی در حال انجام است.

مدرس خیابانی گفت: کانتینرهای ایران را به شماره تحریم کرده اند و بر این اساس، امروز تمامی لوازم و ملزومات مورد نیاز یک تاجر برای انجام فعل صادرات، در تحریم قرار گرفته است؛ در حالیکه هیچ یک از تجاری که امروز عملکرد صادراتی آنها به رخ تجار ایرانی کشیده می‌شود، با تحریم و محدودیت بانکی، بیمه‌ای، حمل و نقلی، بندر، لنگرگاه و سایر ابزارها مواجه هستند؛ در حالیکه ما امروز در تمامی این موارد تحریم هستیم. در تحریم جدید فولادی که به اسم شرکتها قرار گرفته است، برنامه‌هایی تدارک دیده‌ایم.

وی اظهار داشت: ما برای حمایت از تجار و صادرکنندگان محصولات فولادی خود، برنامه‌هایی را تدارک دیده‌ایم تا از آنها در شرایط تحریمی، دفاع کنیم؛ اما بخشی از این برنامه‌ها را می‌توان مطرح کرد و بخش دیگری را نمی‌توان به زبان آورد. این در حالی است که شرایط صادرکنندگان ایرانی با هیچ صادرکننده ای در دنیا برابر نیست. 32 میلیارد دلار نیز چیزی شبیه معجزه است؛ چراکه قرار بود که بعد از صادرات نفت، صادرات غیرنفتی کشور تحت الشعاع قرار گرفته و متوقف شود و به کشور آسیب جدی وارد آورده شود؛ در حالیکه این طور نیست و اکنون صادرات 32 میلیارد دلار کالا در نه ماهه سال 98، چیزی شبیه یک معجزه به شمار می‌رود.

مدرس خیابانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: امروز به دلایل متعدد، صادرات ما مورد توجه قرار گرفته و نه تنها راه رونق تولید است، بلکه مسیر به حرکت درآوردن کل چرخه‌های تولید نیز به شمار می‌رود؛ به نحوی که اگر این صادرات شکل نگیرد، چرخ تولید نیز از حرکت باز خواهد ایستاد.

وی در خصوص فولاد نیز گفت: کشورهای دنیا که توسعه یافته‌اند، حداکثر بر 10 رشته اصلی صنعتی تمرکز کرده و آن را توسعه داده‌اند؛ در حالیکه در ایران بالغ بر 110 رشته صنعتی تعریف شده که بر روی 65 رشته سرمایه‌گذاری صورت گرفته است؛ پس عدم تمرکز منابع کشور را به هدر رفته و البته سیاست‌هایی نیز در برنامه اول توسعه داشتیم که سیاست جایگزینی واردات داشته ایم که به دلیل اینکه در آن مقطع، سیاست حمایت از خودکفایی وجود داشته، تاکید بر این بوده است که همه چیز در کشور تولید شود. این در شرایطی است که به نظر می رسد که در بخش عمده ای از رسته‌هایی که در کشور سرمایه گذاری شده است، معدن و صنایع معدنی نزدیکترین رشته جهت جایگزینی صنایع نفت و گاز است و مزیت‌های نسبی خوبی در مورد آن اعم از منابع غنی گاز و منابع غنی سنگ آهن وجود دارد.

مدرس خیابانی با اشاره به وجود 80 گونه‌ و کانی که در بخش معدن در ایران وجود دارد گفت: دو درصد از ذخایر معدنی دنیا به ایران اختصاص دارد و دو برابر دنیا مزیت معدنی به لحاظ تمرکز وجود دارد؛ چراکه ایران بر روی کمربند مس دنیا قرار گرفته و در سنگ آهن نیز منابع غنی دارد؛ پس در مورد معدن و صنایع معدنی باید برنامه ریزی بلندمدتی شکل گرفته تا این صنعت جایگزین نفت شود و این برنامه هم در دستور کار دولت قرار دارد. 

وی افزود: تمام تلاش ما تقویت صادرات با ارزش افزوده بالا است این در حالی است که در حال حاضر قرار بود که مواد اولیه، نهاده ها و واسطه ها وارد کشور شده و ما کالاهای با ارزش افزوده بالا صادر کنیم، در حالیکه این اتفاق اکنون نیفتاده است چراکه میانگین ارزش کالاهای وارداتی کشور سه برابر میانگین ارزش کالاهای صادراتی است؛ یعنی خام می فروشیم و کالاهای با ارزش افزوده بالا وارد می کنیم. امروز میانگین ارزش کالاهای صادراتی ایران کمتر از 400 دلار است و در مقابل، میانگین ارزش کالاهای وارداتی ما 1200 دلار است.

مدرس خیابانی گفت: امروز صادرات ورق فولادی بهتر است یا کالاهای باارزش افزوده بالا صادر شود، قطعا کالای با ارزش افزوده بالاتر باید انتخاب شود؛ اما امروز گرفتاری ما این است که در زنجیره تامین منافع نهاده های بالادست در منافع نهاده های پایین دست مشارکت ندارد و پس باید منافع این دو بعد را تامین کرد؛ یعنی اگر شمش فولادی صادر شد، منافع آن به تولیدکنندگان سنگ آهن هم برسد. پس اگر منافع مشترک شد، شرکتهای مدیریت صادرات را تاسیس کرده تا اگر صادرات صورت می گیرد، همه زنجیره از منافع آن بهره مند شوند.