بزرگنمایی:

ایران مراسم نیوز: دبیر علمی نشست «کارنامه شتاب‌دهنده‌ها در بوته نقد» در ITE 2019، با اشاره به این نکته که نقش چنین مراکزی در ایران رو به منفی شدن می‌رود، گفت: تا کنون در کمتر رویدادی شتاب‌دهنده‌ها به صورت جدی در بوته نقد قرار گرفته‌اند؛ نشست جانبی نمایشگاه تراکنش ایران، به آنها کمک می‌کند ضعف‌های خود را بهتر بشناسند و در صدد رفع آنها برآیند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری-تحلیلی ایران مراسم نیوز، داوود فرج‌زاده پژوهشگر حوزه رمز ارز و فناوری‌های نوین، در گفت‌وگو با ستاد خبری رویداد ITE، بیان کرد: شتاب‌دهند‌ها در ایران کار خود را از بستر دانشگاهی آغاز کردند، با توجه به ایجاد مراکز رشد در دانشگاه‌ها و نیازی که آنها به ارتباط با بخش خصوصی و صنعت داشتند، شکل‌گیری واسطه‌هایی خارج از محدوده این نهادها، ضروری بود؛ بر همین اساس، برای ایجاد شتاب‌دهنده‌ها پیش‌قدم شدند.
  
وی افزود: نخستین مراکز شتاب‌دهنده در کشور، ارتباط دانشگاه‌ها و صنعت را تا حدودی افزایش دادند و این انتظار در اکوسیستم شکل گرفت که چنین ارتباطی به صورت مداوم تقویت شود؛ در سال‌های نخست، روال خوبی نیز در این زمینه طی شد اما پس از آن، شتاب‌دهنده‌ها به قالب «شرکت» درآمدند و تصور کردند می‌توانند به صورت مستقل، با اکوسیستم استارتاپی در ارتباط باشند.
 
این فعال حوزه استارتاپی ادامه داد: از آن پس، اقدامات جدی‌ای برای تعامل با بدنه بخش خصوصی از سوی آنها انجام نشد؛ در مقابل، سرمایه‌گذاران نیز از برقراری ارتباط با مراکز شتاب‌دهنده خودداری کردند.
 
کاهش اعتماد بخش خصوصی و استارتاپ‌ها به مراکز شتاب‌دهنده
 
فرج‌زاده گفت: امروز شرایط به گونه‌ای است که فاصله ایجاد شده میان سرمایه‌گذاران و اکوسیستم استارتاپی، شتاب‌دهنده‌ها را ناچار کرده است که برای بازگشت به مدل پیشین فعالیت خود، تلاش ‌کنند و تعامل با سرمایه‌گذاران را افزایش دهند.
 
دبیر علمی نشست کارنامه شتاب‌دهنده‌ها در بوته نقد افزود: احیای آن شرایط و جلب دوباره اعتماد و همکاری بخش خصوصی، آسان نیست؛ بر همین اساس در شرایط کنونی، جذب سرمایه به فرایندی سخت و طولانی تبدیل شده است.
 
وی بیان کرد: با توجه به وضعیت موجود، نقش شتاب‌دهنده‌ها در اکوسیستم استارتاپی به سمت منفی شدن می‌رود و در نتیجه، اعتماد استارتاپ‌ها به این مراکز کمرنگ شده است.
 
بودجه‌های که کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد
 
به گفته فرج‌زاده، بودجه‌های که معمولا شتاب‌دهنده‌ها در اختیار تیم‌های استارتاپی قرار می‌دهند مبلغی در حدود 25 میلیون تومان است و این مبلغ کفایت هزینه‌های تیم‌ها را نمی‌دهد.
 
این پژوهشگر حوزه رمز ارز و فناوری‌های نوین، افزود: استارتاپ‌ها، می‌توانند با حضور مستقل در بازار، مخاطبان خود را پیدا کنند و درآمد اولیه بسیاری از آنها از چنین مبالغی بیشتر است.
 
 دبیر علمی نشست کارنامه شتاب‌دهنده‌ها در بوته نقد ادامه داد: شتاب‌دهنده‌ها به سختی می‌توانند مبلغ بودجه را افزایش دهند؛ چرا که از قدرت‌گیری تیم‌های استارتاپی و به حاشیه رانده شدن خود بیمناک هستند و چنین خطری را نمی‌‌پذیرند.
 
انتقاد از سهام درخواستی شتاب‌دهنده‌ها؛ ارقام بسیار بالاست
 
فرج‌زاده، گفت: یکی دیگر از انتقادات استارتاپ‌ها به عملکرد شتاب‌دهنده‌ها، به درصد بالای سهامی بازمی‌گردد که آنها از تیم‌ها طلب می‌کنند؛ این انتقاد نیز وارد است، چرا که اکنون بالاترین درصد سهام درخواستی به 30 درصد می‌رسد.
 
وی این درصد را برای استارتاپی که هنوز به سودهی نرسیده است، بسیار بالا دانست و افزود: تیمی که شاید به حدود دو سال زمان برای رسیدن به نقطه مطلوب نیاز داشته باشد، ناچار می‌شود قراردادی را امضا کند که بر مبنای آن باید از همان ابتدای فعالیت، درصد قابل توجهی از سهام خود را به شتاب‌دهنده تحویل دهد.
 
این پژوهشگر حوزه رمز ارز و فناوری‌های نوین ادامه داد: پذیرش چنین شرطی برای تیمی که آینده مشخصی را برای خود ترسیم کرده، مشکل است؛ همین موضوع بر تمایل استارتاپ‌ها برای همکاری با شتاب‌دهنده‌های بزرگ تاثیر منفی می‌گذارد و آنها را به سمت مراکز کوچک‌تری که سهام کمتری طلب می‌کنند، سوق می‌دهد.
 
فرج‌زاده، گفت: حداکثر سهامی که شتاب‌دهنده‌ها در دنیا از استارتاپ‌ها می‌خواهند، کمتر از 10 درصد است و حتی در مواردی به سه درصد کاهش پیدا می‌کند؛ در حالی که این رقم در ایران از 15 درصد آغاز می‌شود.
 
استارتاپ‌های بدون خلاقیت
 
دبیر علمی نشست کارنامه شتاب‌دهنده‌ها در بوته نقد، گفت: در مقابل، این مراکز نیز به استارتاپ‌ها انتقاداتی دارند که در مواردی از جمله خلاقانه نبودن ایده‌ها یا تیم‌های ضعیف آنها، صحت دارد.
 
وی افزود: در ایران، اغلب تیم‌ها از ایده‌های خلاقانه‌ای که واقعا به خود آنها تعلق داشته باشد، بی‌بهره هستند و بیشتر محصولات و خدمات آنها کپی‌برداری از نمونه‌های خارجی است؛ می‌توان گفت استارتاپی در ایران وجود ندارد که از صفر تا صد ایده آن، به خود بنیان‌گذاران تعلق داشته باشد و بتواند محصول یا راهکار خود را در سطح بین‌المللی عرضه کند.
 
به گفته این پژوهشگر حوزه رمز ارز و فناوری‌های نوین، هیچ‌یک از استارتاپ‌های ایرانی نمی‌توانند در رویدادهای بین‌المللی این عرصه، به مراحل نهایی رقابت‌ها راه پیدا کنند؛ چرا که ایده خلاقانه‌ای پشت آنها نیست.
 
هر دو طرف، سقف انتظارات را کاهش دهند
 
فرج‌زاده، بیان کرد: در شرایطی که هم شتاب‌دهنده‌ها و هم استارتاپ‌ها، ضعف‌هایی دارند، تنها راه تعامل آنها این است که هر دو طرف، سقف خواسته‌ها و انتظارات خود را کاهش دهند.
 
وی توضیح داد: استارتاپ‌های فاقد ایده خلاقانه، باید شرایط سخت‌گیرانه‌ شتاب‌دهنده‌ها را بپذیرند، اما در مقابل، شروط این مراکز نباید به حدی سفت و سخت باشد، که امکان شکل‌گیری همکاری را کمرنگ کند.
  
دبیر علمی نشست «کارنامه شتاب‌دهنده‌ها در بوته نقد»، ایجاد نوعی سامانه ارزشگذاری را برای سنجش استارتاپ‌ها، در این زمینه موثر دانست و افزود: می‌توان امتیازاتی را برای تیم‌هایی که بر اساس مقیاس‌های مشخص این سامانه،‌ امتیازهای لازم را کسب کنند، در نظر گرفت؛ برای مثال آنها مجبور به واگذاری درصد پایین‌تری از سهام خود باشند.  
 
به گفته فرج‌زاده، اکنون شرکت‌هایی برای بحث ارزشگذاری در کشور شکل گرفته‌اند و می‌توان از حضور آنها در این زمینه کمک گرفت.
 
نشستی برای تعامل بازیگران مختلف اکوسیستم استارتاپی
 
دبیر علمی نشست کارنامه شتاب‌دهنده‌ها در بوته نقد، این رویداد را فضایی برای بررسی نقاط قوت و ضعف مراکز شتاب‌دهنده توصیف کرد و گفت: در این نشست، مهم‌ترین چالش‌هایی که در تعامل میان دو طرف وجود دارد، بررسی می‌شوند.
 
وی افزود: تا کنون در کمتر رویدادی، شتاب‌دهنده‌ها به صورت جدی در بوته نقد قرار گرفته‌اند؛ این نشست به آنها کمک می‌کند ضعف‌های خود را بهتر بشناسند و در صدد رفع آنها برآیند.
 
فرج‌زاده گفت: نشست «کارنامه شتاب‌دهنده‌ها در بوته نقد»، در حاشیه جشنواره‌های استارتاپی نمایشگاه تراکنش ایران برگزار می‌شود و فضای مناسبی برای تعامل بازیگران مختلف این اکوسیستم ایجاد می‌کند؛ چنین فرصتی برای گفت‌وگو و تبادل نظر، تاکنون کمتر در اختیار فعالان و ذی‌نفعان استارتاپی قرار گرفته است.   
 
به گزارش ستاد خبری نمایشگاه تراکنش ایران، مرکز فابا، ITE 2019 و برنامه‌های جانبی آن را 28 تا 30 آبان سال جاری، در نمایشگاه گفت‌وگوی شهرداری تهران، برگزار می‌کند./ سارا اسلامی