ایران مراسم نیوز: یادداشت محمدحسین الوند، سردبیر پایگاه خبری تحلیلی ایران مراسم نیوز در رابطه با تاثیر تحریم بر صنعت همایش و نمایشگاهی کشور

تحریم چیست و امریکا چه میکند

تحریم فعالیتی است که به وسیله یک یا چند بازیگر بین‌المللی (مجری تحریم)، علیه یک یا چند کشور دیگر (هدف تحریم)، به منظور مجازات این کشورها، بااهداف محروم ساختن آنها از انجام برخی مبادلات یا وادار ساختن آنها به پذیرش هنجارهایی معین و مهم (از دید مجریان تحریم)، اعمال می‌شود. در اینجا منظور از «مجری تحریم» کشوری (یا گروهی بین‌المللی) است که نویسندهٔ سناریوی تحریم باشد، هرچند ممکن است در اعمال محاصره بیش از یک کشور شرکت داشته باشد، و منظور از «هدف» کشور یا کشورهایی است که هدف اصلی تحریم واقع می‌شوند.تحریم‌های اقتصادی میتواند شامل اشکال مختلف موانع تجاری، تعرفه‌ها، محدودیت در معامله باشد.

تحریم‌گذاری به‌عنوان ابزاری استراتژیک در دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده، نه امری صرفاً فنی، بلکه بیشتر هنر تصمیم‌گیری و به‌کار گرفتن خلاقانه ابزارهای مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در این مورد است که ایالات متحده در این رابطه کاملا هوشمندانه عمل میکند مثلا واردات کالاهای لوکس را از تحریم مستثنا کرده تا به احساس اجتماعی تحریم‌شدگی بیشتر دامن بزند، یا مثلاً موضوع افزایش قیمت مرغ در ایران، که هدف تحریم نبوده، در ادامه به افزایش فشار تحریم‌ها کمک کرده است یا مثلاً امریکا واردات برخی اقلام را منع نکرده تا ذخیره ارزی ایران با سرعت بیشتری تحلیل برود.

تاریخچه ی تحریم ها

چهره ایران در دوران راه اندازی اتاق فکر تحریم ها در جامعه جهانی چهره کامالً بد و غیرمطلوبی نبود.بسیاری از کشورها خصوصاً اعضای سازمان جنبش عدم تعهد یعنی جنبشی که در جریان جنگ سرد تشکیل شد و نمیخواست در دل مناقشات آمریکا و شوروی گرفتار بیاید و در دهه 1990 نیز به عنوان ابزاری برای پیشبرد منافع جهان درحال توسعه حیات مجددی یافت در آن سالها از بسیاری از موضع گیری های ایران خصوصاً در مورد برنامه های هسته ای این کشور
حمایت میکردند. این کشورها و حتی برخی از کشورهایی که اساساً در باشگاه متحدان آمریکا قرار دارند ایران و سیاستهایش را برای خود و جهان تهدید نمیدانستند و در نتیجه آمریکا میبایست یک سازماندهی همه جانبه برای اقدام بین المللی به وجود میآورد که همه کنشگران از آن حمایت کنند.

البته سیاست تعامل که ازسوی دولت اوباما اتخاذ شد، جزء بخش های مهم راهبرد تحریم بود و سیاست و چالشهای ایجاد شده در دوران بوش برای مخفیانه جلوه دادن برنامه هسته ای ایران و متناقض بودن آن با تعهدات این کشور در زمینه عدم اشاعه نیز میتوانست بخشی از همین راهبرد باشد. دولت اوباما از ارکان راهبرد دیپلماتیک آمریکا استفاده کرده و با یک استدلال ساده اما قوی این مسئله را جا انداخت که ناکامی در حل کردن موضوع هستهای ایران به لحاظ دیپلماتیک احتمال جنگ دیگری در خاورمیانه را افزایش خواهد داد. موضوعی که هیچ کشوری در جامعه جهانی خواهان اتفاق افتادن آن نبود.

اوباما بر این خطر بارها و بارها تأکید کرد و این تأکید به صورت روشن از این مسیر اتفاق می افتاد که دولت او آمادگی کامل برای استفاده از زور و اجبار به منظور پیشگیری از دسترسی ایران به سلاح هسته ای را دارد اگرچه این استفاده از زور مطلوب نظر او نبود. جالب اینکه موضعگیریه ای متخاصمانه خود ایران خصوصاً از دسامبر 2011 تا ژانویه 2012 توانست ریسک و خطر مربوطه را بیشتر به دنیا نشان دهد و جامعه جهانی را متقاعد کند که باید اجبار بیشتری بر ایران اعمال شود تا این کشور با برنامه تحریم همکاری بیشتری داشته باشد.

در پایان ماه دسامبر مقامات ایرانی مواضعی را اتخاذ کردند که نشان میداد خواهان بستن تنگه هرمز هستند، یعنی تنگه ای بسیار حیاتی برای کل خلیج فارس. نمایندگان نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس در این زمان موضع قدیمی آمریکا را مورد تأکید قرار دادند که میگفت هیچ کشوری حق ندارد دریانوردی آزادانه در تنگه ها را مختل کند که این موضعگیری ها باعث شد جنگ لفظی میان ایران و آمریکا در هفته های بعد از آن شکل گیرد. البته تنشها نهایتاً فروکش کرد که بخشی از آن به دلیل عقب نشینی خود ایران از این جنگ لفظی بود.

به نظر میرسد پیغام و پسغامها از کشورهای مهم خارج از منطقه خصوصاً چین و هیئت هایی که در آن زمان به منطقه اعزام شد توانسته باشند ایران را متقاعد کنند که در این زمینه تا حدودی عقبنشینی کند گرچه این مسئله نیز به راحتی قابل اثبات نیست. جدای از همه این مسائل و همزمان با اختیارات تحریمی ای که آمریکا قرار بود به دست بیاورد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.

امکان اعمال فشار بر ایران از این نقطه زمانی به بعد آسانتر شده بود. به لحاظ اقتصادی نیز ایران در ماههای پایانی سال 2010 در وضعیت بسیار خوبی قرار داشت. به عنوان یکی از عرضه کنندگان مهم نفت جهانی در دوران بالا بودن قیمت های نفت و به دلیل پیش بینی هایی که در زمینه کاهش عرضه میشد خصوصاً به دلیل جنگ هایی که در عراق و لیبی در جریان بود، ایران در جایگاهی قرار داشت که بتواند در زمینه دسترسی به منابع نفتی اش قدرت چانه زنی بالایی داشته باشد. علاوه بر این خود ایران یک بازار بزرگ بالقوه قلمداد میشود که در آن 80 میلیون نفر اشتیاق فراوانی برای درگیر شدن در اقتصاد جهانی دارند. همانطور که قبلا گفتیم آمریکا تلاش میکرد این جایگاه ایران را به خاطر برنامه های تحریمی موجود تضعیف کند، که البته نباید دشواری های این کار را فراموش کنیم. بسیاری از کشورها دارای منافع اقتصادی در ایران بودند و ماهیت رقابت بین المللی نیز متقاعد کردن یک کشور برای بیرون کشیدن بانک ها و شرکت هایش است.

این مسئله، اجبار به اتمام فعالیت های تجاری با ایران را دشوار میکرد چرا که شرکت های کشور دیگر ممکن بود اقدام مشابهی انجام ندهند و از فرصتهای جدید ایجاد شده در بازار ایران نهایت استفاده را ببرند.این حالت به صورت خاص در کشورهای شرق آسیا نمود بیشتری پیدا میکرد خصوصاً در جایی کهتنش های تاریخی و قدیمی موجود بین چین، کره جنوبی و ژاپن توانایی هر کشور برای اعتماد به کشوردیگر را به شدت کاهش میداد.

آمد و شد های سیاسی فراوان و اطلاع رسانی های مشخص به این سه کشور توسط آمریکا میتوانست نقش مهمی در متقاعد کردن آنها برای پیوستن به اقدامات تحریمی علیه ایران داشته باشد. نگرانی های مشابهی نیز در اروپا وجود داشت که البته این نگرانی ها از جنس رقابت میان کشورهای اروپایی نبود بلکه بسیاری از کشورهای این منطقه نسبت به تجارت خود آمریکا با ایران حساس بودند. به عبارت بهتر خیلی از اروپایی ها این نگرانی را ابراز میکردند که آمریکا صرفاً به دنبال تحریم هایی علیه ایران است که بتواند فرصت های اقتصادی برای واشنگتن در بازار ایران به وجود بیاورد و این استدلال را مطرح میکردند که اگر تحریم ها اثر کند تا اروپایی ها از بازار ایران بیرون بکشند شرکت های آمریکایی بلافاصله این جای خالی را پر خواهند کرد.

تولید چیست

تولید یا ساخت نام صنعت بسیار مهمّی ست که از ماقبل تاریخ ایجاد شد. شاید بتوان تولید را اوّلین صنعت بشر دانست. نیاز به تولید، منجر به پیشرفت تمام رشته‌های مهندسی شد.تولید یا فرآوری، از اصطلاحات علم اقتصاد، به معنی تهیه کالا و خدمات مورد نیاز با استفاده از منابع و امکانات موجود است. فعالیّت تولیدی سلسله اقداماتی است که برای تبدیل منابع به کالاهای مورد نیاز صورت می‌گیرد.

در اقتصاد، خلق مطلوبیت از طریق فعالیت انسانی است. تولید از نظر علم اقتصاد، دربردارنده خلق اشیا توسط انسان نیز هست؛ ولی شامل دیگر فعالیت‌های خدماتی چون حفاظت و نگهداری، پاکیزه‌سازی و ... هم می‌شود.تولید را ایجاد فایده و مطلوبیت برای ارضای خواسته‌های افراد می دانند؛ در عین حال تولید، رشته‌ای از فعالیت‌های انسانی است که عوامل تولید توسط آن‌ها با یکدیگر ترکیب شده و کالاها و خدمات مورد نیاز افراد را فراهم می‌کند.

تولید کردن یعنی ایجاد فواید اقتصادی جدید. مفهوم تولید، علاوه‌بر جریان تغییر کالاها، شامل کلیه خدماتی است که در بهبود فایده کالا مؤثر بوده و به‌هنگام نیاز در دسترس افراد قرار می‌گیرند. تولیدکنندگان اقتصادی برای کسب سود بیشتر عوامل تولیدی را به‌گونه‌ای مناسب با یکدیگر ترکیب می‌کنند. همچنین روند فعالیت‌های تولیدی آن‌ها چنان است که کمترین هزینه‌های تولیدی را برای یک سطح تولید مشخصی به‌دنبال دارد. به این ترتیب، علاوه‌بر تولید و مباحث مربوط به آن، هزینه‌های تولید نیز نقش مهمی در فعالیت‌های اقتصادی ایفا می‌کنند . مباحث تولید، بخش‌های عمده‌ای از علم اقتصاد را تشکیل می‌دهد. میزان تولیدات و ارزش اقتصادی آن یکی از مهم‌ترین ابزار اندازه‌گیری موفقیت‌های اقتصادی کشوهاست.

تاثیر تحریم ها بر اقتصاد تولیدی در ایران

آنچه تا کنون از سوی صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و سازمان ملل متحد منتشر شده، حکایت از کاهش شدید نرخ رشد اقتصادی ایران در سال جاری دارد. صادرات نفت ایران نیز بر اساس این ارزیابی‌ها به کمتر از یک میلیون و 200 هزاربشکه در روز خواهد رسید.این در حالی است که آمریکا اعلام کرده است سیاست کاهش صادرات ایران به زیر یک میلیون بشکه در روز را دنبال می‌کند.افزون بر آن، نرخ تورم در ایران نیز در سال جاری میلادی بار دیگر در سایه کاهش ارزش واحد پول این کشور افزایش خواهد یافت.

یکی از گزارش‌هایی که پیرامون اوضاع اقتصادی ایران در سال 2019 منتشر شده است، گزارشی است که از سوی صندوق بین‌المللی پول در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته است.صندوق بین‌المللی پول در ماه آوریل سال جاری اقدام به انتشار گزارش سالانه خود تحت عنوان "چشم‌انداز اقتصادی جهان" نموده است. این گزارش در 216 صفحه تنظیم شده و حاوی جداول و آمار بسیاری درباره کشورهای مختلف و از جمله ایران است.

بر اساس آمار منتشر شده از سوی این نهاد مالی بین‌المللی، نرخ رشد اقتصادی ایران در سال 2019 به منهای شش درصد خواهد رسید. به این ترتیب، سیر نزولی رشد اقتصادی ایران برای دومین سال ادامه خواهد یافت.این در حالی است که نرخ رشد اقتصادی ایران در سال گذشته میلادی حدود منهای چهار درصد بوده است. درک میزان کاهش شدید نرخ رشد اقتصادی ایران در سال‌های 2018 و 2019 زمانی ممکن است که رشد 12 درصدی اقتصاد ایران پس از رفع تحریم‌ها در سال 2017 نیز در بررسی منظور گردد.

ایران در قیاس با سایر کشورهای خاورمیانه تنها کشوری است که در سال 2019 از رشد منفی اقتصادی برخوردار است. بیشترین میزان رشد اقتصادی در کشورهای منطقه در سال جاری از آن عراق و امارات متحده عربی است. این دو کشور در سال جاری از رشدی معادل 2،8 درصد برخوردار خواهند بود.صندوق بین‌المللی پول به موازات انتشار آمار مربوط به نرخ رشد اقتصادی، نگاهی دارد به نرخ تورم ایران و کشورهای منطقه.

بر اساس این آمار، نرخ تورم در ایران در سال جاری میلادی به بیش از 37 درصد خواهد رسید. این بیشترین میزان تورم در ایران پس از سال 1995است. در سال 1995 تورم در ایران از مرز 40 درصد نیز گذشته بود.این در حالی است که نرخ تورم در ایران در سال 2017 و پس از رفع تحریم‌ها کمتر از 10 درصد اعلام شده بود. بنابراین می‌توان گفت که با آغاز تحریم‌ها علیه ایران، نرخ تورم در این کشور افزایش چشمگیری یافته است. در سال 2018 نیز نرخ تورم در ایران از مرز 30 درصد گذشته بود.

لازم به یادآوری است که نرخ تورم در دیگر کشورهای منطقه تک رقمی است و از این منظر، ایران تنها کشوری است که نرخ تورم آن دورقمی اعلام شده است.ارزیابی صندوق بین‌المللی پول حکایت از آن دارد که نرخ تورم در ایران در سال 2020 نیز بیش از 30 درصد خواهد بود.ارزیابی تحلیل‌گران اقتصادی صندوق بین‌المللی پول از افزایش نرخ بیکاری در ایران در سال 2019 حکایت دارد. بر اساس آمار منتشر شده از سوی این نهاد، نرخ بیکاری در ایران در سال جاری به بیش از 15 درصد خواهد رسید.

همین گزارش میزان بیکاری در ایران را در سال آینده میلادی بالغ بر 16 درصد اعلام کرده است.به این ترتیب نرخ بیکاری در ایران در قیاس با کشورهای صادر کننده نفت منطقه بیش از سایر کشورها است. پس از ایران، عراق با 12،6 درصد بیشترین میزان بیکاری را در منطقه دارد.

رابطه ی اقتصاد تولیدی و نمایشگاه

نمایشگاه جایگاهی است که در آن ارائه کنندگان و بازدیدکنندگان می‌توانند با کنش‌های سازمان یافته و هماهنگ به داد و ستد کالاها، خدمات و اطلاعات بپردازند. نمایشگاه جایی است که عرضه‌کنندگان و بازدیدکنندگان با هم روبرو می‌شوند. نمایشگاه جایگاه شناساندن یک ایده نوین یا جای داد و ستد اطلاعات، نوآوریها، نوآفرینی‌ها و اختراع هاست.

تاریخ نمایشگاه‌ها با تاریخ بازرگانی و داد و ستد بشر در پیوند است. بازارهای مکاره از 6000 سال پیش وجود داشته‌است. فنیقیها به عنوان بزرگترین بازرگانان زمان خود نخستین نمایشگاه‌ها را در 2800 سال پیش از میلاد برپا کردند. فنیقی‌ها کالاهای جورواجور خود را با کشتی به سرزمین‌های دیگر می‌برند و در آنجا به نمایش می‌گذاشتند. 

با دگرگونی‌های دوران نوزایی و انقلاب صنعتی نیز رفته رفته نمایشگاه‌ها بهتر و بهتر برگزار شدند و به گونه رویدادهای فصلی، محلی، منطقه‌ای و جهانی خودنمایی کرد. در سال 1830 نمایشگاه جهانی در شهر پاریس برگزار شد که از کشورهای مختلف چهار گوشه جهان در آن شرکت کردند و در این نمایشگاه مهندس ایفل باپرچ (برج ایفل) را در میانه نمایشگاه برای نمایش قدرت و پیشرفت صنعتی فرانسه به جهانیان معرفی کرد. در سال 1879 میلادی در شهر سیدنی استرالیا و در سال 1880 میلادی در شهر ملبورن نمایشگاه جهانی برپا شد. در آن زمان از عمر شهر ملبورن فقط پنجاه سال گذشته بود.

از این دو نمایشگاه 4 میلیون نفر دیدن کردند که برای کشور جوانی مانند استرالیا رقمی بسیار موفقیت‌آمیز بود. در سال‌های دیگر نمایشگاه‌های متعدد دیگری نیز بر پا شدند که از جمله آنان می‌توان به نمایشگاه هایی بین المللی در کشور هایی نظیر آمریکا، انگلیس و ژاپن اشاره کرد.

همانطور که گفته شد در واقع نمایشگاه و صنعت همایش و نمایشگاهی صنعتی است که در پی صنعت تولید شکل گرفته و در واقع مکمل آن است و به عبارتی ابزاریست استراتژیک برای پیشبرد اهداف داد و ستدی در صنعت تولید، حال تصور کنید صنعت تولید در یک کشور تحریم شده عملا از حرکت بایستد انگاه باید گفت که اصولا وجود صنعت همایش و نمایشگاهی نیز کاملا بیهوده و عبس مینمایاند اما در واقع باید دانست که بر اساس تفکر مقاومتی که تنها راهکار در مقابل تحریم است صنعت همایش و نمایشگاهی به مثابه پیغمبری در تاریکی میتواند التهابات صنعت تولید را برطرف کرده و زخم هایش را التیام بخشد چرا که صنعت همایش و نمایشگاهی میتواند تولید را هدفمند کرده و بازار های داد و ستدی جدیدی بیافریند. در نهایت باید گفت استوار بودن صنعت همایش و نمایشگاهی در هر کشوری بر شانه های صنعت تولید امری غیر قابل اجتناب است و مسلما سلامت صنعت تولید رونق صنعت همایش و نمایشگاهی را به دنبال دارد اما باید دید که ایا در هنگام بیمار بودن تولید میشود روی تیمارگری های صنعت همایش و نمایشگاهی کشور حساب کرد یا خیر؟
قضاوت را بر عهده ی خودتان میگذارم!