ایران مراسم نیوز: کتابفروشی‌ها و انتشاراتی‌ها با محدودیت‌های ناشی از ویروس کرونا، به‌شدت آسیب دیده‌اند. طرح هایی که خانه کتاب برای رونق صنعت نشر برگذار می کند حکم مسکن هایی را دارد که مدت زمان کوتاهی آرام بخش فضای پر التهاب و کم رونق نشر است اما راهکار اساسی برای برون رفت از این رکود نیست.با ، مدیر انتشارات افراز، در باره چالش های پیش روی صنعت نشر و کتاب در دوران کرونا گفتگو کردیم.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری-تحلیلی ایران مراسم نیوز،اعظم کیان افراز در باره وضعیت نشر در دوران شیوع ویروس کرونا گفت: نشر افراز هر سال حدود 100 عنوان چاپ نخست و کمی کمتر از این تعداد، تجدید چاپ دارد. امسال نیز با توجه به روال سال‌های گذشته که از نیمه دوم سال کم‌کم برای نمایشگاه آماده می‌شویم، تلاش‌مان این بود تا عناوین تازه را به نمایشگاه برسانیم. در همان روزهای نخست شیوع ویروس کرونا بود که در مصاحبه‌ای به این مسئله اشاره کردم که نه نمایشگاه کتاب و نه مدارس و دانشگاه‌‌ها هیچ کدام بر سلامتی مردم اولویت ندارد. با اینکه ما ناشران از مشاغل بسیار آسیب‌پذیر و زیان‌ده در دوران شیوع کرونا بودیم، این را می‌دانستیم که باید منافع فردی را کنار بگذاریم و به فکر مردم و سلامت آنها باشیم .
وی ادامه داد :در مورد شرایط کتابخوانی و شرایط امروز جامعه نمی شود گفت که خیلی شرایط ایده آل و استانداردی هستیم یعنی هیچوقت در شرابط ایده آل نبودیم . ببینید ما یک سری کتابخوان حرفه ای داریم که در همه حال کتاب می خوانند. دغدغه ما در زمینه چاپ و کتاب ،کتابخوان شدن آحاد جامعه است . منظورمان این است که چرا کتاب در سبد فرهنگی خانواده ها نیست .
مدیر انتشارات افراز گفت: حالا این روزها با توجه به کرونا و همه گیری آن اوضاع به شدت برای کتاب و چاپ بدتر شده است. طرح های فصلی ارائه شود و در مقطع های یک هفته ای و چند روزه با توجه به بودجه و یارانه ای که تزریق می شود واقعا کمک می کند و مسکن های موضعی و موقتی هستند درست مثل همین طرح فصلی تابستانه نه اینکه بد باشد اتفاقا خیلی هم خوب است آن هم در این زمانه که صنعت نشر و چاپ اصلا حال خوبی ندارد.
و در این شرایطی که امروز واقعا یک چنین مسائلی است که می‌تواند صنعت نشر را نجات بدهد از این وضعیت و بحران و رکود دربیاورد ولی همان طور که می‌دانید طرح‌های فصلی که تا الان تعریف شده جوری تعریف شده که در اختیار کتابفروش و مخاطب قرار می‌گیرد که بروند از کتابفروش کتاب بخرند ولی تا این حد برنامه ریزی شده ولی اگر قرار باشد تزریق نقدینگی به صنعت نشر باشد همه شاخه‌های نشر را باید در نظر بگیریم و فقط این نباشد که یک ضلع از این سه ضلع را حمایت کند. همانطور که می‌دانید ناشر، کتابفروش و پخش کننده در سه ضلع هستند و همه باید سرپا باشند تا آن یکی سرپا بماند. با توجه به شروع کرونا برگزار نشدن نمایشگاه و هزینه کردن ناشران و نقدینگی که داشتند از سال گذشته برای تولید کتاب و اینکه این نمایندگی برگزار نشد و نقدینگی در بازار کتاب برای خود ناشران نیامد شاید بهتر بود این طرح های فصلی که تعریف می کردند جوری تعریف می‌کرد خانه کتاب که هر کتاب فروش مثلا این طرح و این فصل را انجام می‌دهد موظف باشد نسبت به خریدش با ناشر یا مرکز پخشش تسویه کند.
کیان افراز با اعلام اینکه هیچ برنامه مقطعی نمی توانست و نمی‌تواند جای برگزاری نمایشگاه کتاب را بگیرد ادامه داد: ما همه نقدینگی خود را در نیمه دوم سال صرف تولید کتاب کردیم تا برای نمایشگاه آماده باشیم. برگزاری نمایشگاهی که قرار بود امسال به خاطر ماه رمضان، در فروردین‌ماه باشد، به‌طور کلی لغو و بازار کتاب هم 2 ماه تعلیق و تعطیل شد. صنعت نشر روزهای سختی را سپری می‌کند و نیاز به حمایت دارد؛ چه حمایت دولتی و چه حمایت صنفی و مردمی.
وی با اشاره به تعطیلی دفاتر پخش در دوران قرنطینه کرونا گفت: کتاب‌های منتشر شده همه از چاپخانه‌ها و صحافی به دفاتر نشر فرستاده شدند تا وارد بازار کتاب شود. این کتاب‌ها پس از بازگشایی دفاتر با 35 تا 40 درصد تخفیف وارد مراکز پخش شد. اما متأسفانه مراکز پخش براساس شیوه و رویه قدیمی با ناشران کار می‌کنند. این مراکز عادت کرده‌اند که چک‌های 8، 10 و 12 ماهه به ناشر بدهند، درحالی‌که ناشر، اسفند کتاب‌هایش تولید و آماده شده و باید کاغذ و مقوا را با قیمت روز خریداری کند. این اقلام هم همانطور که همه می‌دانند با نرخ ارز، بالا و پایین می‌شود. جالب است که حالا حتی مراکز پخشی که فروش آنلاین دارند این کتاب‌ها را با 25درصد تخفیف می‌فروشند، اما چک 10 ماهه به ما می‌دهند. این رویه تخفیف‌های نامتعارف، هم به کتابفروش آسیب می‌رساند و هم به ناشر. در حالی‌که در این وضعیت، ما هم‌صنفان باید نگران هم و اخلاق‌مدار باشیم، چون همه در یک چرخه کار می‌کنیم و به نظرم تنها راه حفظ این صنعت و صنف این است که با توجه به شرایط، شیوه تعامل و همکاری، به‌روز شویم و بهترین شیوه تسویه نقدی است.
کیان افراز گفت :مردم باید از کتابفروشی‌های محلی حمایت کنند.
کتاب صوتی جایگزین کتاب نیست
مدیر انتشارات و کتابفروشی فانوس با اشاره به اقبال خواننده ها به استفاده از کتاب‌های صوتی گفت: به شخصه موافق گسترش کتاب‌های صوتی هستم به نظرم این قبیل کتاب‌ها برای یک قشری جذاب است و هر چه این حوزه گسترده‌تر باشد به نظرم بهتر است.
آرش معدنی‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا گفت: شرکت‌هایی که می‌توانند کتاب و نوار تولید کنند مدت‌هاست که با ناشران کار می‌کنند و اتفاقا همکاری‌های خوبی هم در این زمینه انجام شده است.
وی با اشاره به اینکه به دلیل عدم پیروی از قوانین کپی رایت در کشور بزرگترین ضربه را به تولید کننده گان حرفه ای کتاب های صوتی می زند افزود: شرکت های تولید کننده ای که با ناشر قرارداد می‌بندند در واقع هم حق و حقوق ناشر و مترجم حفظ می شود هم اینکه ساز و کار راحت تری دارند. گوینده‌های حرفه‌ای با خوانش دقیق متن ها و کتاب‌هایی را انتخاب می‌کنند که جذابیت کار را دو چندان می‌کند. اما متاسفانه در این بخش هم یک سری شرکتت زیر زمینی فعالیت می‌کنند که اصلا قصدشان از ورود به این حرفه تخصصی مشخص نیست. کتاب‌هایی وجود دارد که گوینده جمله را اشتباه خوانده و موسیقی نداشته و کاور کار آنقدر بد بوده که اصلا نمی‌شود اسم کتاب صوتی را روی آن گذاشت. اگر با این شرکتذهای بدون مجوز و زیر زمینی برخورد انجام نشود قطعا در دراز مدت به تولید کارهای حرفه ای و خوب صدمه های جبران ناپذیری وارد خواهد شد.
مدیر انتشارات و کتابخانه فانوس ادامه داد: حس دست گرفتن کتاب و بوی کاغذ و چاپ یک حس نوستالژی و وصف ناپذیر است. اما همانطور که همه صنعت‌ها در حال رشد هستند و فضای مجازی و دیجیتالینگ در همه ابعاد زندگی بشر رسوخ کرده است. در زمینه نشر هم کتاب‌های صوتی بروز و ظهور پیدا کردند که اتفاقا مخاطبان خاص خودشان را دارند.
معدنی‌پور با اشاره به اینکه نباید در برابر جریان تند و گذرای تکنولوزی گارد داشته باشیم افزود: قرار نیست کتاب‌های صوتی جایگرین کتاب شوند. یک قشری از مخاطب داریم که مثلا زمان خواندن ندارد و در ماشین می‌خواهد کتاب بخواند خب برای آن اشکالی ندارد اگر کتاب صوتی باشد که درست و حرفه‌ای تولید شده باشد گوش کند. در واقع مهم آن ساز و کار است برای من اگر ساز و کارش درست باشد راوی خوب داشته باشد، موسیقی خوب داشته باشد و از آن طرف قرارداد داشته باشد و حرفه‌ای باشد به نظر من لطمه‌ای به کتاب و چاپ نمی‌زند و باعث افزایش سرانه مطالعه کشور هم می‌شود.