ایران مراسم نیوز: میزان مطالعه در ایران در وضعیت مناسبی نیست و در سال های اخیر این وضعیت نامطلوب تر از گذشته شده است، عوارض و پیامدهای کاهش مطالعه در جامعه خیلی زیاد است و مهم ترین آن ها را می توان افزایش معضلات فرهنگی و اختلال در پیشرفت و توسعه جامعه نام برد.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری-تحلیلی ایران مراسم نیوز، نمایشگاه های کتاب به ویژه نمایشگاه بین المللی کتاب مملو از بازدیدکنندگان است و هر سال نیز این میزان رشد می یابد اما جامعه کتابخوان افزایش پیدا نمی کند. در مقابل نمایشگاه های کتاب در کشورهای پیشرفته، مانند ایران استقبال نمی شود اما رشد مطالعه در این کشورها به مراتب بالاتر از ایران است.
دلیل این رشد چیست و چرا جامعه ما در رشد مطالعه تاکنون پیشرفت نکرده است؟ معمولا افراد از کالاها و رویدادهایی استقبال می کنند که برای آنان منفعت و سود داشته باشد اگر این گزاره درست است چرا وقتی به کتاب می رسیم همه این معادلات غلط از آب در می آید.
آیا کتاب برای افراد سودمند نیست؟ اگر هست چرا کتابخوانی در کشورما مانند کشورهای پیشرفته در جایگاه خوبی نیست و در یک جمله چرا فرهنگ کتابخوانی در جامعه ما پایین است؟
برای پاسخ به این پرسش به همان نکته نخست این یادداشت بر می گردیم که افراد در هر چیزی بدنبال سود و منفعت خود می گردند و نسبت به آن واکنش نشان می دهند. اما در خیلی از چیزها نمی دانیم یا زحمت چندانی برای رشد آگاهی و دانایی خود در مورد پدیده ای صرف نمی کنیم چون برای ما سود و منفعت آنی به همراه ندارد یا اگر هم دارد قادر به تشخیص آن نیستیم.
مزایا و فواید کتابخوانی نیز یکی از این پدیده هاست، یعنی ما نمی دانیم که کتاب چه سود و منفعتی برای ما، خانواده و در مجموع جامعه دارد. خیلی از چیزها را ما برای خود و خانواده می خواهیم و کمتر به فکر جامعه هستیم در حالی که در خیلی از موارد این نوع تفکر باید اصلاح شود و جامع نگر باشیم.
کتابخوانی از جمله فعالیت هایی است که به فرد، خانواده و جامعه سود و منفعت می رساند. اما در کتابخوانی نخستین کسی که به سود و منفعت می رسد معمولا فردی که کتاب می خواند هست اما خیلی از افراد به چنین نتیجه ای نمی رسند چون آگاهی و دانایی کافی در خصوص مزیت های کتابخوانی و مطالعه ندارند.
چه کسی و دستگاهی باید این آگاهی و اطلاعات درباره مزیت های کتابخوانی را به فرد، خانواده و جامعه بدهد؟ در ایران دستگاه های زیادی می توانند این کار را انجام بدهند و این فعالیت می تواند از دستگاه هایی مانند آموزش و پرورش، دانشگاه ها، ارشاد، فرهنگ و تبلیغات اسلامی تا رسانه ها مانند لویزیون، روزنامه ها و فضاهای مجازی گسترش یابد.
در جامعه ما دستگاه هایی که می توانند چنین کاری را انجام دهند و افراد را به مطالعه و کتابخوانی تشویق کنند زیاد است اما برآیند و نتیجه کار این دستگاه ها در وضعیت فعلی راضی کننده نیست چون جامعه کتابخوان ما اندک است بنابر این عملکرد دستگاه های مزبور را نمی توان تا اینجای کار رضایت بخش دانست.
اما اگر همه این دستگاه ها فعالیت های خود را دراین رابطه خوب انجام دهند نتیجه آن در دو کانون اصلی یعنی خانواده و مدرسه بروز پیدا می کند، چنانچه این دو کانون در خصوص اهمیت مطالعه و کتابخوانی متقاعد شوند خیلی از مشکلات رفع خواهد شد.
خیلی از رفتارها و فرهنگ های درست از درون خانواده به جامعه تزریق می شود که یکی از آنها کتابخوانی و مطالعه است. وقتی پدر و مادر کتابخوان باشند فرزندان آنان نیز کتابخوان می شوند. وقتی معلم، مدیر و در مجموع دست اندرکاران مدرسه کتابخوان باشند دانش آموز نیز کتابخوان می شوند و همین مساله در کل جامعه نیز توسعه می یابد.
در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته، والدین و معلم و دست اندرکاران مدرسه کتابخوان هستند و فرزندان و دانش آموزان کتابخوانی نیز تحویل جامعه می دهند و همین عامل سبب رشد فرهنگی و توسعه آن جامعه می شود. بنابر این برای رشد مطالعه باید به صورت عمقی و ریشه ای به رفع مساله بپردازیم که این ریشه همان خانواده و مدرسه است.
یادداشت از: علی حبیبی